![[breinpaleis logo.png|100]] # In de Breinpaleis Express van week 49 van 2025 *Wat me hielp om beter te denken, en waar ik over dacht.* Een inkijkje in mijn eigen proces van het verwerken van informatie, en hoe dat er dan in de praktijk uit ziet. Deze week stuitte ik op een presentatie met een overtuigend verhaal. Stellige conclusies, logisch opgebouwd, goed verteld. Totdat ik de bronnen checkte. De verwijzingen klopten niet en de artikelen beweerden iets anders. Toen ik de comments las: iemand die het opviel. Het verhaal was overtuigend genoeg. De presentatie is belangrijker dan wat eronder zit. Maar nu AI het kinderspel maakt om overtuigende verhalen te schrijven met ogenschijnlijk kloppende bronnen, is die luxe voorbij. Dus: bouw een systeem waarin je je bronnen cultiveert. Waarin je de oorsprong vastlegt. Waarin je niet meegaat in gladde praatjes, maar waar jouw gecheckte inhoud steeds verder groeit. # Wat me hielp denken ![[Van overvloed naar waarde. hoe ik informatie in drie fases filter]] Toevoeging: ik veranderde de term swipe file naar logboek, omdat dit voor mij meer tot de verbeelding spreekt. # Waar ik over dacht ### Dicteren maakt schrijven natuurlijker  Dicteren in plaats van schrijven is makkelijker dan ooit geworden. Moderne AI maakt het betrouwbaar, zonder speciale apparatuur of training. Spreken laat ideeën natuurlijker stromen en versnelt eerste concepten. Ik gebruik het zelf ook vaak. Een mooi verhaal hierover wat me is bijgebleven: Brené Brown nodigde een vriendin uit om haar verhaal aan te vertellen, zodat de woorden beter uit haar mond kwamen en dus ook op papier. Als je iets verteld zijn er andere hersengebieden actief dan wanneer je iets typt, of schrijft. **Bron:** https://www.macsparky.com/blog/2025/11/why-dictation-is-easier-and-more-relevant/ ### Intuïtie werkt anders in kennis dan in sport  Dit is zo'n boek die al een tijdje op me ligt te wachten. Ik vind intuïtie een heel interessants iets. Het heeft iets magisch. En vaak wordt het dan ook als iets spiritueels weggezet, terwijl ik juist denk dat het iets is wat we kunnen trainen en sturen. Wat me tot nu toe opvalt: Vuistregels kloppen vaak beter dan complexe berekeningen wanneer we onder onzekerheid moeten voorspellen. Achteraf is een complexe berekening vaak beter, maar in situaties waar we niet alle informatie hebben en er onzekerheid is werkt het vaak goed om één reden te volgen. Intuïtie wordt vooral beschreven in sportsituaties. Maar is intuïtie in kenniswerk hetzelfde als intuïtie in bewegingen? Voor ervaren golfspelers werken tijdsdruk of afleiding juist beter. Voor beginners niet. Betekent dit dat je meer op intuïtie doet als mensen snel moeten reageren? Voor experts is de eerste gedachte meestal van de hoogste kwaliteit. Voor beginners anders. Je brein voorspelt continu en vult informatie aan waar die ontbreekt, vanuit context en eerdere ervaringen. Voor experts geld dus zeker: vertrouw je eerste gedachte. Er zit trouwens geen verschil in hersenfuncties tussen mannen en vrouwen. Dit wordt dus vooral cultureel bepaald, ook in intuïtievermogens. **Bron:** De Kracht Van Je Intuïtie – Gerd Gigerenzer **affiliatelink**:: [bol](https://partner.bol.com/click/click?p=2&t=url&s=1339593&f=TXL&url=https%3A%2F%2Fwww.bol.com%2Fnl%2Fnl%2Fp%2Fde-kracht-van-je-intuitie%2F9300000130260512%2F&name=De%20kracht%20van%20je%20intuitie%2C%20Gerd%20Gigerenzer) [managementboek](https://www.managementboek.nl/boek/9789043926669/de-kracht-van-je-intuitie-gerd-gigerenzer?affiliate=8298) ### Wanneer presentatie belangrijker wordt dan inhoud  Ik zei het hier boven al, deze video maakte me boos. De bronnen klopten niet. De conclusies werden misleidend in beeld gebracht. En er waren talloze comments over de inhoud, maar niemand die het had opgemerkt. Wel zei iemand iets over het feit dat deze video zoveel bereik had terwijl dit een van de eerste was. Dan gebeurt er iets met mijn vertrouwen. Ik kon de bronnen wel terugvinden met een omweg, maar waarom doe je het niet meteen goed? Hoe kan het dat je iets vertelt over een paper en dan het jaartal er verkeerd neerzet? Ik weet het antwoord wel, en dat vind ik echt enorm jammer. Dit is zo'n voorbeeld dat laat zien dat de presentatie blijkbaar belangrijker was dan de inhoud. Dit was overigens niet de eerste keer dat ik dit meemaakte, ik zie het steeds vaker in geschreven teksten, maar dit was de eerste keer dat ik het zag in een video. **Bron:** wil je m checken? mail me dan ff terug. ### GenAI maakt ons individueel creatiever maar collectief voorspelbaarder  Creativiteit is de kern van mens-zijn. Als ik mensen tijdens een lezing vraag wat ons mens maakt, wordt creativiteit áltijd genoemd. Generatieve AI kan mensen creatiever maken door nieuwe ideeën aan te bieden, of juist minder creatief door vast te pinnen op die gegenereerde ideeën [[het anchoring effect]]. Onderzoekers bestudeerden dit bij korte verhalen: sommige schrijvers kregen ideeën van een LLM. Het bleek dat toegang tot generatieve AI zorgt ervoor dat verhalen als creatiever, beter geschreven en leuker worden beoordeeld, vooral bij minder creatieve schrijvers. Maar verhalen met AI-hulp lijken meer op elkaar dan verhalen van mensen alleen. Deze resultaten wijzen op een toename van individuele creativiteit, maar het risico van verlies van collectieve nieuwigheid. Een sociaal dilemma: met generatieve AI zijn schrijvers individueel beter af, maar collectief wordt een smaller spectrum aan nieuwe content geproduceerd. Het andere wat me opvalt is dat vooral de minder creatieve schrijvers van Ai-hulp profiteren. Betekent dit ook dat goede schrijvers juist minder goed worden met behulp van Ai, dit zou zorgen tot een soort [[regressie naar het gemiddelde]] **Bron:** https://www.science.org/doi/full/10.1126/sciadv.adn5290 Toelichting: nog niet alle linkjes zijn aangemaakt in dit artikel, maar dit zijn onderwerpen waar ik graag nog dieper in zou duiken, maar daar nog niet toe gekomen ben. Gebeurt dit in de toekomst nog een keer bij ditzelfde onderwerp? Dan komt dit naar boven in mijn zoekbalk en heb ik direct meer context bij het schrijven. ### Eerst systemen zien, dan analyseren  Dit artikel maakte een koppeling tussen systeemdenken en analytisch denken. Begin met systeemdenken om te zien hoe onderdelen, aannames en externe krachten in een groter plaatje passen. Gebruik dan analytisch denken om dat inzicht om te zetten in heldere taken, schema's en meetpunten. Als je de volgorde omdraait, risceer je efficiënt werk dat geen echte impact levert. Ik vond dit een mooie connectie tussen de raadzaal, het observatorium en de dienstkamer van [[De Breinpaleis Blueprint]]. In het observatorium heb je het grote plaatje, daar gebeurt het systeemdenken, in de raadzaal bepaal je prioriteiten en dan ga je pas aan de slag in de dienstkamer als het langs beide andere kamers is geweest. En dat noemen ze in dit artikel dan analytisch denken (ik weet niet of ik het daar helemaal mee eens ben...). **Bron:** https://pmresearcher.substack.com/p/why-systems-thinking-must-come-before ### Nieuw speeltje: de programmeerbare kikkerpin  Dit is een pre-order voor een interactieve kikkerpin met een programmeerbare chip. Je kunt hem instellen om berichten te sturen, apparaten te bedienen en meer. De opbrengst gaat naar Spieren voor Spieren via het 3FM Glazen Huis. Vier je carnaval of hou je überhaupt van leuke tech gadgets? Dan is dit een enorm leuke. Een beetje technisch: er zit namelijk een [[NFC-chip]] in deze kikker waar je van alles mee kunt. **Bron:** https://www.aafconceptstore.nl/product-page/interactieve-kikker-pin # Bedankt voor het meerijden met de Breinpaleis Express Zit je nog in de trein van de inspiratie? Dan kun je een medereiziger meenemen. Stuur deze nieuwsbrief gerust door: hoe meer denkkracht aan boord, hoe beter. Het helpt mij enorm om mijn boodschap te verspreiden. Tot de volgende rit! ### Samenwerken? Er zijn verschillende manieren waarop je met me kunt samenwerken! - Je kunt me [boeken als spreker](https://www.breinpaleis.com/spreker) over het belang van persoonlijk kennismanagement in tijden van Ai, over het Breinpaleis, waarom het belangrijk is en hoe je begint. Of specifieker over bijvoorbeeld Frictie design of het maken van GEMs. - Je kunt de [Bouw een Breinpaleis in Obsidian](https://www.breinpaleis.com/bouw) cursus volgen, de [Gems in, Brilliance out challenge](https://breinpaleis.com/gems-in-brilliance-out/) volgen of de [Fricite design guide](https://breinpaleis.com/frictie-design-guide/) aanschaffen. - Komende tijd ben ik ook beschikbaar voor [1:1 coaching](https://www.breinpaleis.com/coaching). Let op! Er zijn maar een zeer beperkt aantal plekken beschikbaar, en de prijs is nu nog heel vriendelijk. ![[Marieke.jpg]] %% ![[Logboek.base#this file]]